دولت خاتمی ادامه دولت هاشمی بود...هاشمی دچار دگردیسی فکری نشد...هاشمی جلوتر از زمانه‌اش فکر می‌کرد.

امروز هیچ گناهی را بد‌تر از این نمی‌دانم که کسی به خودش حق بدهد که در آراء مردم دست ببرد یا جریان را منحرف کند... ممکن است کسی فکر کند که حالا ما اگر تغییراتی بدهیم شخص مقبولی که خودمان به او ایمان داریم به سرکار می‌آید خوب برای جامعه نفعی است ولی این کار ضرر بنیانی دارد، اعتماد مردم را ضعیف کردن بزرگ‌ترین جنایت است به ملت و نظامی که می‌خواهد به اتکاء مردم این همه مشکلات را حل کند.

دموکراسی‌خواهی ایرانیان بسیار به مدل آمریکایی که بر مبانی مذهبی تاسیس شده و همچنان ادامه دارد (هرچند که رنگ مذهبی آن به طور رسمی کمتر به نظر می‌رسد) نزدیک‌تر است، تا به دمکراسی فرانسوی...از سال ۷۶ به بعد جغرافیای اجتماعی ایران تغییرات اساسی را به خود دیده است و اقشار وسیعی در ایران، به فاعلیت نسبتا بالایی دست پیدا کرده و افعالی که انجام می‌دهد بیشتر از درون خود ناشی می‌شود و بر مبنای خرد و نه احساسات بیش و کم خام.

خاتمی را نمی‌توان به راحتی در طبقه خاصی قرار داد. او یک "روحانی نوگرا" و متفاوت با سایر افراد بود. خاتمی به عنوان فردی مذهبی و در عین حال روشنفکر وارد عرصه شد...هدف خاتمی پایین آوردن مقام اسلام در حد دین رسمی دولت،‌‌ همان طور که در دولت‌های دموکراتیک غیرمذهبی دیده می‌شود، نبود. در حقیقت خاتمی می‌خواست بر جنبه‌های دموکراتیک نظام تئوکراتیک موجود تاکید کند.